Jeśli chcesz rozpocząć karierę w HR lub rekrutacji, ale zderzasz się z terminami, których nikt nie tłumaczy, ten przewodnik jest dla Ciebie.
Przygotowaliśmy praktyczny słowniczek najczęściej używanych pojęć, narzędzi i skrótów, zrozumiały dla osób bez doświadczenia w branży. Wszystko w kontekście codziennej pracy rekrutera i HR‑owca.
Narzędzia i technologie w rekrutacji
ATS
ATS (Applicant Tracking System) to system do zarządzania rekrutacjami. Zamiast przeszukiwać skrzynkę e-mail, ATS:
- zbiera CV w jednym miejscu,
- umożliwia filtrowanie kandydatów po słowach kluczowych,
- pozwala przypisywać etapy procesu (np. „rozmowa HR”, „rozmowa z menedżerem”),
automatyzuje wiadomości do kandydatów.
| Więcej o systemach ATS pisaliśmy tutaj: System ATS – osobisty talent pool pod ręką! |
CRM
CRM (Candidate Relationship Management) wspiera długofalowe relacje z kandydatami, szczególnie z tymi, którzy jeszcze nie aplikują. Pozwala tworzyć tzw. talent pool i wysyłać zautomatyzowane kampanie informacyjne (np. o nowych ofertach).
eNSP
eNPS (Employee Net Promoter Score) to wskaźnik, który pokazuje, czy pracownicy poleciliby swoją firmę innym. Mierzy zaangażowanie i satysfakcję.
Przykład pytania:
„Na ile prawdopodobne jest, że polecisz swoją firmę jako dobre miejsce pracy? Udzieł odpowiedzi oceniając w skali od 0 do 10. „
Jeśli firma regularnie ma niskie wyniki, może to oznaczać problemy z kulturą pracy lub przywództwem.
Role i stanowiska w HR
HR
HR (z ang. Human Resources, czyli zasoby ludzkie) to dział w firmie odpowiedzialny za wszystko, co dotyczy pracowników – od zatrudnienia, przez rozwój, aż po odejście z organizacji.
W praktyce HR zajmuje się m.in.:
- rekrutacją i selekcją kandydatów,
- onboardigiem nowych pracowników,
- szkoleniami i rozwojem kompetencji,
- oceną wyników pracy,
- wynagrodzeniami i benefitami,
- budowaniem kultury organizacyjnej,
- rozwiązywaniem konfliktów i wspieraniem liderów.
W większych firmach HR dzieli się na podzespoły, np. rekruterzy, HR Business Partnerzy, L&D (learning & development), administracja kadrowa czy EB (employer branding).
Employer Branding Specialist
Specjalista od wewntęrznego wizerunku marki i pracodawcy. Specjalista EB dba o to, jak firma jest postrzegana przez kandydatów i pracowników. Współpracuje z marketingiem, tworzy treści do social media, przygotowuje ogłoszenia i prowadzi kampanie, np. „Dlaczego warto u nas pracować”.
Headhunter
Specjalista od trudnych rekrutacji. Najczęściej korzysta z metody direct search i kontaktuje się z osobami, które nie szukają aktywnie pracy. Headhunter często pracuje na wyłączność, pozyskuje wysokiej klasy specjalistów, zwykle z konkurencji.
Learning & Development Specialist
Learning & Development Specialist (L&D Specialist) to specjalista ds. szkoleń i rozwoju pracowników. Jego głównym zadaniem jest pomaganie pracownikom w rozwijaniu umiejętności i kompetencji potrzebnych do efektywnej pracy.
HR Business Partner
HR Business Partner, czyli HRPB, to strategiczny doradca działu. Łączy wiedzę HR z celami biznesowymi. Wspiera liderów w rozwoju zespołu, analizuje potrzeby kadrowe i prowadzi projekty z zakresu zmian organizacyjnych.
Rekruter
Rekruter to osoba odpowiedzialna za pozyskiwanie kandydatów, prowadzenie rozmów i koordynowanie procesu zatrudnienia. Może działać wewnętrznie (in-house) lub jako część agencji rekrutacyjnej.
Sourcer
Sourcer specjalizuje się w wyszukiwaniu i docieraniu do kandydatów, często pasywnych. Nie prowadzi całego procesu rekrutacyjnego, ale odpowiada za tzw. sourcing.
Pojęcia z zakresu procesu rekrutacji
Assessment Center
Forma rekrutacji, gdzie kandydaci biorą udział w symulacjach, zadaniach grupowych i indywidualnych. Pozwala zobaczyć kompetencje w działaniu, np. komunikację, zarządzanie stresem.
Candidate Journey
Ścieżka kandydata w kontakcie z firmą, od pierwszego zetknięcia się z marką (np. ogłoszenie lub post na LinkedInie), przez rekrutację aż po początkowy okres zatrudnienia.
Etapy candidate journey:
- Odkrycie firmy (EB),
- Aplikacja,
- Komunikacja w rekrutacji,
- Rozmowy i feedback,
- Oferta,
- Onboarding.
Dobre zarządzanie „podróżą kandydata” zwiększa szanse na zatrudnienie i buduje pozytywne doświadczenie.
Crowdstaffing
Model rekrutacji, w którym społeczność zewnętrznych rekruterów pomaga w poszukiwaniu kandydatów, często na zasadzie success fee.
| Przeczytaj więcej o crowdstaffingu tutaj: Crowdstaffing jako jedna z najskuteczniejszych metod prowadzenia efektywnej rekrutacji |
Direct Search
Forma rekrutacji, w której rekruter sam kontaktuje się z kandydatem, często bez ogłoszenia o pracę. Używana w rekrutacjach strategicznych i poufnych.
Job Board
Job board to internetowa tablica ogłoszeń o pracę, w którym pracodawcy publikują oferty, a kandydaci mogą ich szukać i aplikować.
Popularne job boardy w Polsce:
Jaka jest różnica między job boardem a agregatorem?
Job board publikuje własne oferty lub oferty bezpośrednio dodane przez pracodawców.
Agregator (np. Indeed, Jooble) zbiera ogłoszenia z różnych źródeł – z job boardów, stron firmowych itp.
Onboarding
To zaplanowany proces wdrożenia nowego pracownika do firmy, zarówno pod kątem organizacyjnym (sprzęt, dostęp), jak i kulturowym (poznanie zespołu, wartości firmy).
| Więcej o procesie onboardingu pisaliśmy tutaj: Onboarding pracowników – co musisz o nim wiedzieć? |
Pre-screening
Pierwszy, szybki kontakt z kandydatem, zwykle telefoniczny. Służy do:
- sprawdzenia dostępności,
- weryfikacji podstawowych informacji,
- poznania motywacji.
Proces Rekrutacyjny
To cały, uporządkowany ciąg działań, których celem jest znalezienie i zatrudnienie odpowiedniego kandydata na dane stanowisko.
Najczęściej składa się z kilku etapów:
- Zebranie potrzeb – określenie profilu idealnego kandydata (wspólnie z menedżerem).
- Publikacja ogłoszenia lub sourcing – aktywne szukanie kandydatów.
- Screening – analiza CV i szybka rozmowa wstępna.
- Rozmowy kwalifikacyjne (interview) – z HR, menedżerem lub zespołem.
- Zadanie rekrutacyjne lub testy kompetencji (opcjonalnie).
- Oferta pracy i negocjacje.
- Onboarding – wdrożenie nowego pracownika po zatrudnieniu.
Profil Kandydata
Profil idealnego kandydata to szczegółowy opis cech, umiejętności, doświadczenia i wartości, które poszukiwane są na dane stanowisko w firmie. Jest to swego rodzaju „mapa” dla rekrutera, pozwalająca na efektywniejsze poszukiwanie i ocenę kandydatów.
Rozmowa Kwalifikacyjna
Rozmowa kwalifikacyjna to pełnowymiarowe spotkanie kandydata – online lub stacjonarne – z rekruterem, menedżerem lub zespołem. Może mieć kilka etapów:
- rozmowa miękka (HR),
- rozmowa techniczna,
- zadanie rekrutacyjne,
- finalna rozmowa z liderem.
Screening
Screening to wstępna selekcja kandydatów, której celem jest szybkie sprawdzenie, czy dana osoba spełnia podstawowe wymagania stanowiska i czy warto zaprosić ją do kolejnych etapów rekrutacji.
Zazwyczaj obejmuje:
- analizę CV lub profilu LinkedIn,
- krótką rozmowę telefoniczną (tzw. pre-screening),
- ocenę dopasowania do roli (np. lokalizacja, dostępność, znajomość języka, poziom doświadczenia).
Sourcing
Aktywne pozyskiwanie kandydatów bez ogłoszenia. Rekruter sam wyszukuje i kontaktuje się z osobami, które spełniają wymagania (np. na LinkedInie).
| Więcej o sourcingu oraz różnych metodach rekrutacji pisaliśmy tutaj: Sourcing czy Talent Pooling? Rekruterze co wybierzesz? |
Talent Acquisition
Talent Acquisition (TA) to strategiczny proces pozyskiwania i zatrzymywania najlepszych talentów w organizacji – nie tylko do aktualnych wakatów, ale również z myślą o przyszłych potrzebach firmy.
Co obejmuje Talent Acquisition?
- Planowanie zasobów ludzkich (workforce planning)
- Budowanie talent poolu – bazy wartościowych kandydatów
- Employer Branding – kreowanie marki pracodawcy
- Sourcing – aktywne wyszukiwanie kandydatów
- Analiza rynku pracy i konkurencji
- Kształtowanie Candidate Experience
| Więcej o TA oraz różnych metodach rekrutacji pisaliśmy tutaj: Co to jest rekrutacja, Talent Acquisition, Headhunting i Sourcing? |
Talent Intelligence
Zbieranie i analizowanie danych o rynku pracy, kandydatach i konkurencji by lepiej planować działania rekrutacyjne i budować przewagę.
Talent pooling
Budowanie i aktualizowanie bazy kandydatów, którzy nie są teraz aktywnie poszukiwani, ale mogą być idealni w przyszłości.
| Więcej o Talent Poolingu przeczytasz w naszym artykule: Talent Pooling w rekrutacji — czym jest i co warto o nim wiedzieć? |
Talent pool
To konkretna baza danych kandydatów tworzona i rozwijana w czasie. Może być częścią CRM‑u lub ATS‑u. Talent pool to kandydaci, z którymi firma ma kontakt, zna ich profile i może do nich wrócić.
Wskaźniki i analityka HR
HR analytics / People Analytics
Analiza danych HR-owych, np. skuteczność kanałów rekrutacji, rotacja, zaangażowanie, czas wdrożenia. Pomaga w podejmowaniu decyzji kadrowych opartych na danych.
Churn Rate
Wskaźnik odejść z firmy. Wysoki churn może świadczyć o problemach z kulturą organizacyjną lub dopasowaniem kandydatów. Odwrotność retention rate.
Cost Per Hire
Średni koszt zatrudnienia jednej osoby, uwzględniający m.in. czas pracy rekrutera, reklamy, narzędzia, etc.
Retention Rate
Wskaźnik tzw. retencji pracowników. Pokazuje, ile osób zostaje w firmie po np. 3, 6 czy 12 miesiącach. Odwrotność churn rate.
Time To Hire
Czas od publikacji ogłoszenia do podpisania umowy z kandydatem. Skrócenie tego wskaźnika często oznacza lepszy proces rekrutacyjny.
Pojęcia miękkie i organizacyjne
Candidate Experience
Całość wrażeń kandydata z procesu rekrutacji, od ogłoszenia do informacji zwrotnej. Wpływa na wizerunek firmy, poziom poleceń i skuteczność Emplyer Brandingu.
Cultural Add
Wartość, jaką kandydat wnosi do zespołu poprzez odmienność spojrzenia, doświadczeń czy stylu pracy. W przeciwieństwie do Cultural Fit, nie chodzi o dopasowanie, lecz o ubogacenie zespołu.
Cultural Fit
Dopasowanie kandydata do istniejącej kultury organizacyjnej firmy, np. stylu pracy, wartości, sposobu komunikacji.
DEI
DEI (Diversity, Equity, Inclusion) to wszystkie działania promujące różnorodność, równość i inkluzywność w miejscu pracy. Wpływają na kulturę, zaangażowanie i reputację firmy.
Employer Branding
Budowanie marki firmy jako pracodawcy, czyli tego, jak jesteśmy postrzegani na rynku pracy. EB obejmuje treści, komunikację, styl rozmów, onboarding, benefity.
EVP
EVP (Employee Value Proposition) to zestaw elementów, które firma oferuje pracownikowi w zamian za jego zaangażowanie. Składają się na to:
- wynagrodzenie i benefity,
- rozwój i szkolenia,
- atmosfera i styl zarządzania,
- sens pracy i wpływ.
Dobrze zdefiniowane EVP pomaga przyciągać i zatrzymać najlepszych kandydatów.
Work-life Balance
Zachowanie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Coraz częściej traktowane jako must-have, nie benefit.
| Więcej o WLB pisaliśmu tutaj: Work–life integration czyli jak zmienia się podejście do pracy i życia |
Outplacement
Wsparcie dla zwalnianych pracowników, np. pomoc w znalezieniu nowej pracy lub przekwalifikowaniu się. Outplacement oferują zazwyczaj większe firmy podczas restrukturyzacji.
Podsumowanie: jak zostać rekruterem?
Jeśli dopiero zaczynasz przygodę z rekrutacją, nie musisz znać wszystkich narzędzi i skrótów od razu. Ale są pewne podstawy, które warto opanować na start. Oto, od czego zacząć:
- Poznaj narzędzia ATS i CRM – to podstawowe systemy pracy każdego rekrutera. Ułatwiają zarządzanie kandydatami i utrzymywanie relacji.
- Zrozum etapy procesu rekrutacyjnego – od briefu stanowiska, przez sourcing, pre-screening, aż po onboarding.
- Śledź branżowe blogi i podcasty – np. Talent Place
- Dołącz do społeczności rekruterskich na LinkedIn – np. grupa „HR Polska”, „Sourcing Community PL”, czy międzynarodowe „#HRSocial”.
- Korzystaj z kursów online – podstawy HR, sourcingu, Candidate Experience czy feedbacku możesz ogarnąć w formie webinarów lub microlearningu.
Jeśli chcesz zostać rekruterem, to dobry moment, żeby przejść od teorii do praktyki. Koniecznie zajrzyj do naszych innych artykułów:
